top of page
Reuben Warjri

U Kpa Bymjukut

“U Jisu U la ïthuh bad U la ong ha U, Shisha, shisha Nga ong ha me, lymda kha pat ïa u briew, um lah ban ïohi ïa ka hima U Blei. U Nikodimus u ong ha U, Kumno lah ban kha ïa u briew haba u la tymmen? u lah ban bsut pat sha ka kpoh ka kmie jong u, bad ban kha ïa u? U Jisu U la ïathuh, Shisha, shisha, Nga ong ha me, lymda kha ïa u briew na ka um bad na U Mynsiem um lah ban leit ha ka hima U Blei.” (Ïoannis 3:3-5)

Ïa kine ki kyntien haneng la ju pyndonkam barabor ban hikai ïa ka jingmut jong ka jingkha pat. Ha ka jinghisha, ki la ju long ka nongrim na ka bynta ka jinghikai jong ka jingkha pat. Hynrei, ha man la ka por ba ïa kane ka subjek la ïalap ne hikai, ïa kito ki dkhot kiba kren shaphang ki “ar ki Adam” pat, ym ju kynmaw ban pyndonkam ïa ki, na ka daw jong ka jingbymtip lane ka jingduna ha ka jingsngewthuh ha kaba ïadei bad kane ka mat. Hynrei kumba ngin sa ïohi shen, ka jingshisha shaphang ki ar ki Adam ki long ki rishot bakongsan tam ha kaba ïadei bad ka jinghikai shaphang ka jingkha baarsien.

KI AR KI ADAM

Ka gospel jong ka hok da ka jingaiei lyngba ka jingngeit ha U Khrist ka la ïarap shibun eh ïa nga ban sngewthuh ïa ka jinglong jingman jong ki ar ki Adam bad kumno ba kane ka jingsngewthuh ka la plie wang ïa ka jingkhang ba ngan kham sngewthuh shuh shuh ïa ka jingthmu jong ka lynti ka jingpynim. U Paul, u nongkyrshan baratbah ïa ka hok da ka jingngeit, u long ma u uba wanrah nyngkong eh ïa ka jinghikai shaphang ki ar ki Adam ha ki shithi jong u sha ki nong Korinth bad nong Rom.

“Kumta ruh la thoh: ïa U Adam uba nyngkong la thaw ka mynsiem baim, hynrei ïa U Adam uba khadduh ka mynsiem bapynim; (47) Uta u briew uba nyngkong u la long na ka khyndew, uba kynja dewmet; uta u briew uba ar u long U Trai na bneng.” (1 Korinth 15:45,47)

Kine ar tylli ki dkhot ki kren shai mano kine ki ar ki Adam ki long – U Adam uba nyngkong u long u briew uba nyngkong eh ba U Blei U la thaw bad U Adam bakhadduh u long U Khrist.

Sa shisien, ha Rom 5:14, U Paul u la thoh, “Pynban kata ka jingïap ka la synshar naduh U Adam haduh U Moses, wat halor kita ruh ki bym shym la lah leh pop ha kaba syriem ïa kata ka jingpalat U Adam, uba long ka dur jong uta uban sa wan.”

Ha katei ka dkhot, ïa U Adam la ong ba u long ka dur jong U Jisu Khrist. Ka mut aïu kane? Ka long kaba donkam ban tip bad ban sngewthuh ba ki jinglong jingman kiba pynlong ïa U Adam, U Adam, ki long ki jingshisha kiba donkam eh ban sngewthuh ïa ki thong, ki jingthmu bad ki bynta ba U Adam uba khadduh u la wan ban pyndep. Ha kiwei ki kyntien, khnang ban tip kaei kaba U Blei U thmu ban leh bad ban wanrah lyngba U Adam bakhadduh, ka long kaba kongsan ban tip kaei ka jingthmu jong U Blei ha ka jingthaw ïa u briew banyngkong eh, U Adam.

Ki Jinglong Jong U Adam Uba Nyngkong

Te, khlem da pynslem shuh, ïa ngin ïa peit ïa ki jinglong ba pynlong ïa U Adam, U Adam.

1. U Adam u long u khun U Blei. – U Adam u poi ban long u khun U Blei da kaba shu thaw. Ha Lukas ka lynnong 3, naduh ka dkhot 23 ter ter, U Lukas u ai ïa ka jinghiar pateng ka jong U Jisu na u briew. Ha ka dkhot bakhadduh, ka dkhot 38, kane ka long kaei kaba u la thoh: “U Adam, uba u khun U Blei.” Kane ka pynpaw ba um shym la don kmie ne kpa kumba ma ngi baroh ngi la don. Kum u khun U Blei, u ai ruh ïa ka jingshakri ïa la U Kpa da ka jingieit.

2. U Adam u la dei ban long u kpa jong u khun bynriew shaduh ki bymjukut. – Ym pat ju don uwei ruh u jingthaw kum U Adam, ha kane ka pyrthei, uba long kum ma u. U long uba nyngkong eh uba kum ma u. Namar kane, U Blei U la thmu ba U Adam u dei ban long u kpa jong u khun bynriew baroh. Uwei pa uwei u briew uban sa kha ha u bad ha ki khun ki jien ki jong u, kin kha ha kane ka jingim kaba la don lypa ha U Adam, kaba la ai hi da U Blei. Na kane ka daw, U Adam u la hap ban long u kpa jong u khun bynriew shaduh ki bymjukut.

3. U Adam u long u nongmihkhmat jong ka jaitbynriew – Kum u kpa jong u khun bynriew, U Adam u long ruh u nongmihkhamt jong u. Lada ka don kano kano ka jingïalang dorbar ha bneng, U Adam un long u nongmihkhmat jong kane ka pyrthei.

4. Ïa U Adam la thaw ban long u syiem/u nongsynshar jong ka pyrthei bad kiei kiei baroh kiba don ha ka – Jenesis 1:26,28 ka kren shai bha ïa kane ha ngi. U dei U Blei Uba la ai ha U Adam ïa ka bor ban synshar bad ban don ïa ka bor halor ka pyrthei hi baroh kawei.

5. U Adam u long u jingthaw bajanai – Ka pop ka khlem pat shym la pynthohbria ïa ka jingim jong u mynba la thaw ïa u. Ïa kane ka jingshisha la paw shynna ha kine ki kyntien, “Hadien kata U Blei U la ïohi ïa kiei kiei baroh ba U lah thaw, ha khmih ruh, ka lah bha eh.”

6. Ïa U Adam la thaw ban long ka templ U Blei – Ka jinglong bakhlem pop jong U Adam ka dei ruh na ka daw ba ka met jong u ka long ka templ ha kaba U Blei U shongneh lyngba U Mynsiem Bakhuid jong U. Katba kane ka jingïateh hapdeng jong U Blei bad u briew ka ïai neh, u briew u long uba khelm pop.

7. U Adam u don ïa ka jingim bymjukut na ka daw ba ka mynsiem ka jong u ka long shitylli bad U Mynsiem U Blei ba im hapoh ka dohnud jong u.

8. Ym shym la donkam hukum ban hikai ïa U Adam ban im ïa ka jingim jong u – Ha ka jinglong tynrai ka jong u, U Adam u don bad u pynpaw ruh ïa ka jinglong U Blei namar ïa u la thaw ha ka dur ka jong U Nongbuh-Nongthaw jong U hi. Namarkata, phin ym shem ba ha ka kper Eden yn don ka hukum ba la thoh da ki dak kiba hukum ïa U Adam bad Ka Im ban sumar khuid ïa ka Sabbaton, mane ïa U Blei, ban kiar na ka jingklim, jingpynïap briew bad kumta ter ter. Kaei kaei kaba ki leh, ki leh namar ba ki ieit ïa U Blei. Ym shym la pynbor ïa ki ban leh ïa ka mon U Blei. Ka jingim U Blei ha ki, lem bad ka jingieit ba ki don ïa U Blei bad ka mon bakhuid jong U ki long ka bor ba trei na sha lyndet jong ki kam bahok kiba ki leh. Ka jingthmu U Blei ka long ba U Adam un pynpaw sha ka pyrthei ïa ka jinglong bashisha jong U Nongbuh-Nongthaw.

Ki Jingmih Jong Ka Pop

Ki mat kiba la ai haneng, ki long katto katne na ki jinglong kiba batai ba U Adam u long uei bad uba kumno. Hynrei ynda haba u la leh pop, u la duh bun na kiei kiei kiba pynlong ïa u u briew uba U Blei U la kwah ïa u ban long. Kine harum ki long ki jingkylla ba la wan hadien ba ka pop ka la ïoh bat ïa ka jaitbynriew.

Nyngkong eh, kum uta uba la shah thaw hi da U Blei, U Adam u ïai bat sah ïa ka kyrdan kum u khun U Blei. Hynrei ha kaba ïadei bad ka jingïadei ka jong u bad U Blei, um long shuh u khun U Blei. Ka jingbymkohnguh ka la pynlong ïa u u mraw jong ka pop bad U Soitan bad namar kane, ka jinglong jong u ka la kylla ban shakri ïa u kynrad bathymmai. Kane ka jinglong bathymmai ka long ka jingphalang ïa ka jinglong balehpyrshah jong U Soitan kaba long marpyrshah ïa ka jinglong ka jong U Blei, kaba U Adam u la don ha shuwa ka jinghap noh. Kat kum ki kyntien kiba la kren da U Jisu ha ki Jiw ha Ïoannis ka lynnong 8, ka paw shynna ba ka jinglong ban leh pyrshah ka long ka sabut ba ki long ki khun u ksuid.

“Phi phi long na u kpa jong phi, U Soitan, bad ïa kita ki jingkwah jong uta u kpa jong phi phi ïamon ban leh”. (Ïoannis 8:44)

“Jar uba long na U Blei, u shahshkor ïa ki ktien jong U Blei; namar kata keiñ phi phim ïashahshkor, naba phim long na U Blei.” (Ïoannis 8:47)

Ki dkhot haneng la pynskhem shuh shuh da ki kyntien u apostol Ïoannis ha ka shithi banyngkong jong u.

“Jar uba leh ïa ka pop u long na U Soitan: naba uta U Soitan u ju leh pop naduh kaba mynnyngkong.” (1Ïoannis 3:8)

Ïa kane kajuh hi ka rukom long lah ban pynïasoh bad U Adam. Ka jinglong bapop bad bakynja doh kaba ïai leh pyrshah ïa ka mon bahok jong U Blei ka pynlong ïa u u khun U Soitan. Uwei pa uwei u briew uba la kha sha kane ka pyrthei u ïoh pateng ïa ka kane hi kajuh ka jinglong kaba pynlong ïa u u khun jong u ksuid.

Kaba ar, U Adam ruh u bat sah ïa ka kyrdan bakyrpang kum u jingthaw uba nyngkong eh uba kum ma u. Lem bad kane, u bat ruh ïa ka kyrdan kum u kpa jong u khun bynriew namar ba ka jinghap noh ka jong u kam shym la pynkylla ïa ka jingshisha ba u khun bynriew un ïoh ïa ka jingsdang na u. Hynrei, ka jingkylla ba ka pop ka la wanrah ha kaba ïadei bad kane ka phang ka long ba U Adam u la duh noh ïa ka kyndan kum “u kpa bymjukut” jong ki briew namar ba ka lad ka jingpynim ka shong halor ka nongrim ba ïa ka jingim jong u kpa banyngkong kaba la thoh bria da ka pop ka dei ban shah bujli noh da kawei pat ka jingim kaba khlem pop bad ha kajuh ka por, kaba la jop ruh ïa ka.

Kaba lai, ha ka jingshah jop noh jong u ha ki kti jong u nonglamler, U Adam u la duh noh ïa ka kyrdan ka jong u kum u nonmihkhmat badei hok jong kane ka pyrthei ha uta uba la jop ïa u. Dei na kane hi ka daw ba ha ka kitab U Job ka lynnon 1, ngi shem ïa ka jingbuh jingthoh ha kaba U Soitan u shibynta ha ka jingïalang dorbar kaba la long ha bneng kum u nongmihkhmat jong kane ka jaitbynriew.¹

Kaba saw, kum u syiem jong ka pyrthei ba la shah pynrem, U Adam u la shah bujli noh da U Soitan kum u nonsynshar jong kane ka pyrthei. Namar kata, ka Baibl haba ka jer kyteng ïa U Soitan kum “u syiem jong kane ka pyrthei”, ka ïahap sur bad kane ka jingshisha. ²

Kaba san, ym da donkam shuh ban ong ba u briew um long shuh uba janai naba ka pop ka la pynthohbria ïa ka jingim jong u.

Kaba hynriew, ka met u briew kam shym la long shuh ka templ U Mynsiem Bakhuid. Ka jingkwah jong U Adam ban ïakhlad na U Blei ka long ka dak ba pynpaw ïa ka jingshisha ba um shym la kwah shuh ba U Blei Un im hapoh jong u. Kane ka la wanrah ïa ka jingkut ïa ka jingthmu babymjukut jong U Blei ba u briew un long ka jaka shongneh jong U.

Kaba hynñiew, ka long kaba shongnia ban ong ba namar ka jingkhlad noh na U Blei, Uba long tang ma U ka tyllong jong ka jingim, U Adam u la kylla long u jingthaw uba lah ban ïap. Dei kane ka jingim kaba u ai ha ki khun ki jong u bad ki khun ksiew ki jong u na kawei ka pateng sha kawei pat.³

Kaba khadduh, mynta ba U Adam um shym la don shuh ïa U Blei ban im hapoh jong u, ka jingmut bakynja mynsiem la bujli noh da ka jingmut bakynja doh. Namar kane, u sangeh ban phalang ïa ka jinglong U Blei. Kane kajuh ka jinglong ka hiar pateng ha u briew baroh. Ka jinmut bakynja doh ⁴ ka long marpyrshah ïa ka mon bad ka jinglong U Blei bad ka nang ïai long kham sniew katba nang ïaid ka por. Ngi shem ïa ka sabut jong kane ka jinglong haba ngi pule ïa ka jingïathuhkhana ha ka kitab Jenesis shaphang ki briew kiba im hashuwa ka jingshlei um.

“Te U Trai U la ïohi ba ka jihgleh bymman jong u briew ka la khraw eh ha ka pyrthei, bad ba ka jingthmu baroh ki jingpyrkhat ka dohnud jong u ki la long bymman ha la ka sngi.” (Jenesis 6:5)

Kaei kaba long ïa ki briew kiba im ha shuwa ka jingshlei um, ka long ruh ïa ki briew hadien ka jingshlei um. Ha kaba kut, kat kum ka jingïahap jingmut bad ka jingdonkam bakyrkieh ban wanrah ïa ka jubab ba tang shipor ban leh ei ei ïa ka jingsan jong ka jingsniew jong u briew bad ban hikai ïa u ha ki lynti jong U, U Blei U la ai ïa ka hukum. Ngi lah ban pule shaphang kane ha Galatia.

“Ïa ka ban lei te la long kata ka hukum? La ai ïa ka hadien namar ki jingpalat, haduh ban da wan uta u symbai ha uba la ai ïa kata ka jingkular; bad la ai ïa ka da ki angel ha ka kti u ksiang.” (Galatia 3:19)

Nalor kane, namar kiei kiei kiba kynja mynsiem lah ban sngewthuh da kiei kiei kiba kynja mynsiem, ka jingmut bapop kam lah satia ban kem ïa ki jingmut jong kiei kiei kiba kynja mysniem jong U Blei bad ki rukom jong u. ⁵ Dei na kane ka daw keiñ ba ïa ka hukum ruh la pynwan dur ha kata ka rukom ba kan long ka lad bad ka rukom ban hikai ïa ki briew U Blei shaphang ka jingthmu jong ka jingpynim bad kiwei kiwei de ki jinghikai ba kynja mynsiem kiba, khlem ka hukum, kin shah kah noh ha ka jingmaïan. Ha kaba ïadei bad kane, ka Baibl ka la ai ïa ka jingbatai baïahap bha shaphang ka hukum haba ka ong ba ka long “ka nonghikai” ba ïalam ïa ngi sha U Khrist. ⁶ Ha kiwei pat ki kyntien, ïa u briew la hap ban ong kaei ban leh bad kumno ban leh ïa ki bad ka hukum ka long ka lynti ba la pyndonkam ban pyndep ïa kane ka kamram. Kum ban shu kren lyngkot, U Blei bad u briew ki pynïadei bad iwei iwei lyngba ka hukum.

Ki Jinglong Jong U Adam Bakhadduh

Mynta ba ngi la tip katto katne kiei kiei shaphang U Adam banyngkong bad kaei kaba U Blei U la thmu ban pyndep lyngba jong u, mynta ngin ïa jam sha khamt ban peit ïa ka jinglong jong U Adam bakhadduh bad ngin lah ban ïohi kham shai ïa ka bynta jong U ha ka jingthmu jong ka jingpynim. Hynrei ha shuwa ba ngin ngam kham jylliew ha kane ka bynta jong ka subjek, ka long kaba donkam ban buh ha ka jingmut ba haba ngi kren shaphang U Khrist kum U Adam bakhadduh, ngi kren shaphang ka por bad ka ïa hadien ba U la wan long briew. Ngi dei ban sngewthuh ruh ba ki don katto katne ki jinglong baïasyriem bad bym ïasyriem hapdeng kine ki Adam kum ba lah ban ïohi ha kine ki mat ba la ai harum.

1. U Adam bakhadduh U long U Khun U Blei. Kumba U Adam banyngkong u long u khun U Blei, U Adam bakhadduh ruh U long U Khun U Blei. Ka jingïapher hangne ka long ba Uba Khadduh U long U Khun namar ba la kha ïa U na U Blei hi naduh ka ïa jong ki bymjukut, shuwa ba ka por kan sdang. (Proberb 8:22-30; Ïoannis 8:42; 16:28,29; 17:8; 1 Ïoannis 4:9)

2. Kum uba nyngkong, U Adam bakhadduh ruh u long u briew. Ha ka jingwan long briew jong U, U Jisu la shah kha da ka briew. Hynrei, kane kam shym la pynduna ïa ka jingshisha ba U long U Khun U Blei. Ha ka jingkha jong U kum u briew ha Bethlehem, ki angel – bahok bad bapop – ki la ithuh ïa U kum U Khun U Blei.⁷

3. U Adam bakhadduh U long Uba khlem pop. Watla U la wan ha dur jong ka doh pop, ym shym la don kano kano ka pop ha U Adam bakhadduh. Kaei kaba u la ïoh pateng na u briew ka long kane ka met kaba ngi baroh ngi phong. Kum ma ngi baroh, U khelm shym la lait na ki jingtlot jong ka doh. Namarkata, U la hap ban mad ïa ki jingeh jong ka doh kum ka jingthait, jingkhriat, jingthngan, jingsliang bad kumta ter ter. Hynrei, ka mynsiem jong U ka dei kajuh ka mynsiem kaba u ïoh na U Kpa mynba la kha ïa U ha ka ïa jong ka bymjukut. Kane ka mynsiem ka long ka mynsiem kaba kynja Blei.

4. U Adam bakhadduh um lah ban ïap. Ha ka jinglong briew, U Jisu U khlem shym la ïoh pateng ïa ka jingim balyngkot bad ba pop jong U Adam. Ka jingim ba tuid ha U bad lyngba jong U ka long ka jingim bymjukut kaba long ka jong U Blei hi.

5. Ka met U Khrist ka long ka templ U Blei. Hadien ka jinghap noh, U Khrist U long Uba nyngkong eh na ki khun U Adam ha Uba U Blei U im. Ngin ym shem hangno hangno ha ka Testamen Barim ba U Mynsiem Bakhuid U shongneh hapoh u briew namar ba baroh u briew la kha ha ka pop. U wan halor u briew hynrei ym hapoh jong u. U Mynsiem U treikam na shabar. Bad ruh, ka jingkular kaba U Blei U la ai ha Esekiel 36:26,27 ha kaba U la kular ba ha kawei ka sngi un shongneh ha ki dohnud jong kiba ngeit da U Mynsiem jong U, ym pat shym la pyndep tad haduh ka jingwan jong ka sngi Pentekos. Hynrei ha ka khep U Jisu pat, U Mynsiem U la da don lypa hapoh jong U. Dei na kane ka jingshisha ba ha Ïoannis 2:19,21, ⁸ ngi shem ba U Jisu U kdew ïa la ka met kum ka templ U Blei.

6. Kum U Adam ha shuwa jong U, U Jisu ruh U la wan ban pynpaw ïa ka jinglong jong U Kpa. Namar ba U long ha ka dur ka jonglong tynrai jong U Kpa, ka jinglong jong U Jisu ka long thik kum ka jong U Kpa. U khelm shym da donkam eh ïa ka jinglamlynti bad ka jingpynïaid jong ka hukum ban ïalam bad pynïaid ïa ki jingmut jingpyrkhat bad ki kam ki jong U. Ka jingim bakhelm thoh bria ka long hi ka sakhi ïa kane ka jingshisha.

7. U Adam banynong bad uba khadduh ki san ha ka jigtip. Mynba Jisu U wan, U bat sah ïa Ka Mynsiem bakynja blei ka jong U hynrei U la ieh noh ïa ki bor bad burom Blei ha bneng, ka jingtip lut ïa kiei kiei baroh ka long kawei na kita. Ka bor ban tip lut kaba long shibynta bad ka jonglong U Blei ka khang lad khang lynti ïa U na kaban shah pynshoi naba ka long kabym lah ban long ba ïa uno uno uba la tip lut un shah pynshoi. Namar ba U Khrist U khlem shym la don ïa kane ka bor mynba U la wan long briew, ka la plie ïa ka lad ba ïa U yn shah pynshoi. Lada U Khrist U khlem shym la ieh noh ïa ka jinglong ban tip lut ïa kiei kiei baroh, kan ym long kaba shongnia ïa u Soitan ban pyrshang ban thep ïa ka jingbymngeit ha ka jingmut jong U Khrist da kaba ong ha U ba lada U long shisha U Khun U Blei ba U dei ban pynthikna da kaba pynkylla kpu ïa ki maw. Bad nalor kane, ka jingjop U Khrist halor ka jingpynshoi kan jin da la long tang kum ka puriskam lada U la bat sah ïa ka ki bor ba kynja Blei.

8. Ym kum U Adam banyngkong, U Adam bakhadduh U ïeng skhem pyrshah ki jingpynshoi bad ki jingpynthame ki jong u ksuid. U Adam banyngkong u hap ban ïeng ïaleh pyrshah ïa u angel (ba la hap) uba kham khraw ban ïa u ha ka bor bad ka kyrdan. Kum u biew, U Adam bakhadduh ruh U la hap ban ïakhun pyrshah ïa une ujuh hi u jingthaw (U Soitan) uba long kham khlaiñ bad kham ratbah ban ïa U. Hynrei U Adam bakhadduh U la jop thiaw ïa u. U la lah ban leh ruh ïa kane kaei kaei kum u briew bad ha ka phalor U Soitan hi. Ha kiwei pat ki kyntien, katba U Adam banyngkong u khlem shym la lah ban jop ïa ki jingpynshoi, U Adam bakhadduh pat U la long Uba jop ha man la ki khep. Ka jingjop U Jisu lei ka long kaba kham khraw shuh shuh lada ngi sngewthuh ba ki jingpynshoi kiba U ïakynduh ki long kiba jia kham khah khah bad kiba kham eh ruh ban ïa ki jong ngi.

9. Katba U Adam banyngkong u la duh noh ïa ka khet ka jong u ha ki kti U Soitan, U Adam bakhadduh pat u la knieh noh ïa kane ka kyrdan na U Soitan bad U la ïoh kynti ha lade ban long U Syiem bad U Nongmihkhmat jong kane ka pyrthei. Namar ba U Khrist U la long Uba shida bad Uba ïaineh haduh kaba kut, bad ba U la ïoh ïa ka jingjop halor U Soitan bad ka pop, U Blei U la ai ha ki kti ki jong U ïa ka bor synshar, ban long U Syiem ki syiem bad U Trai ki trai. Lyngba ka jingjop ka jong U, U la ïoh ban knieh noh ïa ka bor kum U Syiem bad U Nongsynshar ka pyrthei na ki kti U Soitan. U Jisu hi U pynbna paidbah hadien ka jingkhie pat ka jong U na ka jingïap, “La ai ha Nga ka bor baroh ha bneng bad ha ka khyndew.” Kane ka bor ka kynthup lang ruh ïa ka hok ban long U Nongmihkhmat jong ka jaitbynriew.

10. Kum ba long U Adam banyngkong, U Jisu ruh U poi ban long U Kynja baim Uba nyngkong eh Uba kum ma U Uban don ha ka bneng salonsar. Kane ka long ka jingshisha naba U Jisu U long U briew Uba nyngkong eh Uba im ïa ka jingim briew Uba khlem leh pop. U long ruh U briew Uba nyngkong eh Uban shah pynkhie pat na kiba ïap sha ka jingim babymjukut. U Moses uba ha shuwa jong U, u khlem shym la mih pat na ka jingtep sha ka jingim babymjukut. Ka jingim bymjukut la ai ha u hadien ka jingshah rong noh ka jong U Khrist sha bneng. U Jisu ruh U long tang ma U marwei Uba don ïa ka jinglong briew bad ka jinglong Blei bapura.

Ynda haba ïa ki jinglong baïasyriem bad kiba ïapher hapdeng kine ar ki Adam la pule bniah bha, ka long kaba suk ban shem ba kaei kaba u khun bynriew u la duh ha U Adam banyngkong, u khun byrniew u la lah ban ïoh biang ha U Adam bakhadduh. Kum ka nuksa, katba ha U Adam banyngkong, u khun bynriew u la duh noh ïa la ka kyrdan kum u syiem bad u nongsynshar jong ka pyrthei, Uwei pat U Adam U la wan ha ka jaka jong uba nyngkong ban ïakhun ban ïoh bat biang ïa ka bor synshar jong ka khet bad ban aiti baing ïa ka sha uta uba long u trai jong ka – u briew. Hynrei ka jingkylla kaba khraw eh kaba la wanrah da ka jingim U Khrist ka long ba mynta ki briew ki lah ban ïoh biang ïa ka jingim bymjukut kaba ki la duh noh namar ka jinghap. Ban ïoh ïa kane ka jingim, u briew u hap ban ngeit ha U Khrist bad ban long uba la kloi ban long uba ïap noh ïa ka jingim barim U Adam banyngkong bad ban kha biang pat sa shisien ha ka jingim bathymmai – ka jingim hi jong U Adam bakhadduh.

U Kpa Ka Jaitbynriew Bathymmai

Halor jong kine ki jingshisha, ka long kaba shai bha ba U Khun U Blei, da ka jingwan ban long U Adam bakhadduh, U la long ruh U Adam bathymmai. Kum ka jingbatai, ha ka jingwan long briew bad haba U la ïaid lyngba ka lynti ban jop ïa U Soitan bad ka pop lyngba ka jingim, ka jingïap, bad ka jingkhiepat ka jong U, mynta U la pynurlong ïa ka jaitbynriew kaba thymmai ha kaba ma U hi U long “U Kpa” jong ka. Ka kyrdan ka jong U kum “U Kpa” kam dei kaei kaei kaba neh tang shipor arpor, hynrei la mang ba Un long kumta sha ki bymjukut ki bymjukut naba U la mih ba ka jingtep ban ym shah teh shuh lano lano ruh hapoh ka bor jong ka. Dei da ka jingkhmih lynti ïa kane ka jingmih ba u nongïathuhlypa Isaiah u la ong ba ïa U Nongsiewspah yn sa khot, nalor kiwei kiwei de ki kyrteng, “U Kpa bymjukut” ⁹. Ki kyntien u nongïathuhlypa ha kaba khot kyrteng ïa U Nongpynim ha kane ka rukom kam shym la pynksan ïa ka jingsngewthuh ba la pynsaphriang da ka jinghikai Lai-ha-Uwei ban mut ba U Khun U ïaryngkat bad U Kpa ha man la ki bynta.


¹ “Te la jia ka sngi haba ki khun U Blei ki la wan ïeng ha khmat U Trai, bad U Soitan ruh u la wan hapdeng jong ki.” (Job 1:6)

² “Mynta ka long ka jingrem jong kane ka pyrthei: mynta yn shop noh shabar ïa u syiem jong kane ka pyrthei.” (Ïoannis 12:31)

“Ngan ym ïoh ïakren shibun shuh bad phi, namar u syiem jong kane ka pyrthei un wan. Hynrei um don ei ei ruh em ha nga.” (Ïoannis 14:30)

“Bad ka thma ka la long ha bneng: U Mikhal bad ki angel jong U ki la ïalehthma ïa uta u ïakjakor; te uta u ïakjakor ruh bad ki angel jong u ki la ïalehthma; hynrei kim shym la jop, lymne ïa ka jaka jong ki ym shym la shem shuh ha bneng. Te la shop noh arsut ïa u sha ka khyndew, bad ïa kita ki angel jong u la shop noh arsut lem bad u.” (Jingpynpaw 12:7-9)

³ “Naba kumta keiñ, kat kumba da uwei u briew ka pop ka la bsut sha ka pyrthei, bad da kata ka pop ka jingïap; bad kumta kata ka jingïap ka la wan hap ha ki bynriew baroh phar, namar ba baroh ki la leh pop.” (Rom 5:12)

“Naba kata ka jingïaimut brai jong kata ka doh ka long ka jingshun ïa U Blei: namar kam pynhapoh ïa lade ïa ka hukum U Blei, lane shisha kam lah keiñ.” (Rom 8:7)

“Ma ngi te ngi la pdiang, ym ïa ka mynsiem jong ka pyrthei, hynrei ïa Uta U Mynsiem Uba na U Blei; khnang ba ngin ïoh ithuh ïa kita kiei kiei ruh ba la ai ei ha ngi da U Blei. ïa kita kiei kiei ruh ngi kren, ym da ki ktien ba ka jingstad u briew ka hikai, hynrei ïa kiba U Mynsiem U hikai da kaba ïapyrshang ïa kiei kiei ruh kiba kynja mynsiem bad kiba kynja mynsiem.” (1 Korinth 2:12-14.)

“Kumta ka hukum ka long ka nonghikai jong ngi ban ïalam ïa ngi sha U Khrist.” (Galatia 3:24)

“Uta u angel te u da ïathuh u da ong ha ka, U Mynsiem Bakhuid Un wan ha pha, bad ka bor Bahakhleih tam eh kan kah halor jong pha; namar kata ruh, ïa ita iba khuid ïa iba yn kha, yn khot U Khun U Blei.” (Loukas 1:35)

“Ki ksuid ruh de ki lah mih noh na kiba bun, kida pyrta jam, ki da ong ruh, Me long U Khrist U Khun U Blei.” (Loukas 4:41)

“U Jisu U la ïathuh bad U la ong ha ki, Phin pynjot ïa kane ka templ, te lai sngi Ngan pynïeng pat ïa ka… U hynrei U kren shaphang ka templ ka met jong U.” (Ïoannis 2:19,21)

“Namar ha ngi la kha ïa u khun, la ai ïa u khun ha ngi; te ka jingsynshar ka long halor ka tyrpeng jong u: bad yn khot ïa ka kyrteng jong u U Baphylla, U Nongsylla, U Blei Bakhrawbor, U Kpa Bymjukut, U Syiem ka Jingsuk.” (Isaiah 9:6)


******

bottom of page