La pynlong ka Pop
Lada ka pop ka long “ka jingpalat hukum” bad “ka bainong ka pop ka long ka jingïap”, ka pop aïu ba U Jisu U la leh ba U don hok ban ïap? Ka jubab bathikna bad bym bakla ïa kane ka jingkylli ka long, U Khrist Um “shym la leh pop” bad “ka pop kam don ha U”; bad watla ïa U “la pynshoi ha kiei kiei baroh syriem ïa ngi, hynrei khlem pop.” (1 Petros 2:22; 1 Ïoannis 3:5; Hebru 4:15). Hynrei ka long kaba donkam ban peit ïa ka jingshisha ba ka Baibl ka don ban ong shaphang U Nongpynim ha kaba ïadei bad kane ka mat:
“Namar ïa Uta (U Jisu) … U (U Kpa) la pynlong ka pop na ka bynta jong ngi…” (2 Korinth 5:21)
Lada ïa kane ka dkhot la pule bad sngewthuh na ka jinghikai bapawnam ba ong ba ka pop kam dei kaei kaei ruh lait noh sa tang ki jingleh bymman kiba pyrshah ïa ka hukum, te ka long kaba shongnia ban ong ba U dei U Blei hi, ha kawei ka por bad khlem ka jingtip ka jong ngi, Uba la pynlong ïa la U Khun ban pynkheiñ ïa kata ka hukum kaba ma U hi U kwah ïa ki khun jong U ban kohnguh. U Khrist, ha kawei pat ka liang, Uba “ka jingbam” jong U ka long “ban leh ïa ka mon jong” U Kpa Uba la phah ïa U, Un jin da la leh thik ïa kata kaba shem sngewbha ha ka khmat U Kpa jong U, wat lada kata ka mut ruh ba dei ban pynkheiñ ïa ka hukum. Kane ka jingsngewthuh ka wanrah ïa ka jingeh bakhraw eh naba kam ïaid katkum ki jinghikai ba la buh thik-pa-thik ha ka Baibl. Kum ka nuksa, ngi shem ïa kine ki kyntien ha ka kitab U Jakob.
“Wat ong uno uno ruh em haba la pynshoi ïa u, La pynshoi ïa nga na U Blei; naba ïa U Blei ym lah ban pynshoi da kaba sniew, bad Um pynshoi ma U ïano ïano ruh.” (Jakob 1:13)
U Blei Um juh pynshoi lane pynlong ïano ïano ruh ban leh pop, kaba kynthup ruh ïa U Khrist. Bad da long kumno kumno ruh, U Petros u da kren shai ba U Khrist Um “shym la leh pop” lane, ha kiwei pat ki kyntien, U khlem shym la pynkheiñ ïa kano kano ka bynta jong ka hukum. Te kumno ka lah ban long ba uno uno un ong ba U Khrist U leh pop da ka jingthmu ban leh ïa ka mon U Blei? Te kaei kaba U Paul u mut ban ong haba u ong ba ïa U Khrist “la pynlong ka pop” “ubym shym la leh pop”? (2 Korinth 5:21).
Nyngkong nyngshap, ka long kaba donkam eh ban shah pynkynmaw ba U Blei hi da lade U phla ba U Khun jong U U isih ïa ka pop bad U ieit ïa ka hok (Hebru 1:9); kaba mut, ba U Khrist Um juh don kano kano ka jingsngewtynnad ban pynkheiñ ïa ka hukum U Blei. Bad U Blei U phla shai kdar ïa kane ka jingshisha ba Um buh kano kano ka jingartatien ne ka jingbymngeit halor kane ka mat. Ta ka daw, ngim shem kano kano ka jingong ha ka Baibl kaba thew ba U Khrist U leh ïa ka kam jong ka pop.
Da kaba buh jingkynmaw ïa kane, nga khot sngewbha ïa phi ban peit kham bniah ïa ki kyntien u apostol Paul ha 2 Korinth 5:21.
“Namar ïa Uta Ubym shym la tip ïa ka pop, U la pynlong ka pop na ka bynta jong ngi, khnang ban pynlong ïa ngi ka hok U Blei ha U.” (2 Korinth 5:21)
Lada ngi peit kham bniah ïa ka bynta baar jong kane ka dkhot, (ka bynta ba la ai rong blue), phin ïohi ba U Kpa UM SHYM la pynlong ïa U Jisu ban leh ïa kam bapop, hynrei U la jied pynban ban pynlong ïa la U Khun ban long ka pop ne ban long u nongpop. Ka dei ha kane ka rukom ba U Jisu Un U shim ïa ka jaka jong ki nongpop bashisha, ki briew kiba bit dor shisha ban mad ïa ka jingïap. Ha kiwei pat ki kyntien, U Jisu U khlem shym la leh ki kam bapop hynrei ha ka juh ka por pat U long Uba “pop”. Ïa kane la pynskhem da ki kyntien kiba nyngkong jong kane ka dkhot (ba la ai rong stem) kiba ong ba U Khrist Um shym la tip ïa ka pop, kaba kdew sha ka jingshisha ba watla U long “u nongpop”, Um shym la leh kano kano ka kam kaba pop.
Kaei kaba kane ka ong ha ngi ka long, ba U Jisu, kum U Adam baar, U la shah buh hi da U Blei ha ka jaka ha kaba U Adam u la dei ban don. U Adam, da la ka mon sngewbha lade, u la pynïakhlad noh ïalade na U Blei bad namar kane u la long uba bitdor ban ïoh ïa ka jingïap, hynrei U Khrist pat, Uba khlem shym la kwah ïa ka jingkhlad, U la shah pynkhald na U Kpa da U Kpa hi. Khlem ka jingdon ryngkat ka jong U Blei Bakhlieh tam eh, U Nongpynim U kyang da ka sur kaba jam bad da ka jingsngewsih kthang, “U Blei jong Nga, U Blei jong Nga, balei ba Me la ieh noh ïa Nga?” (Mathaios 27:46). Ka la dei ha kane ka khyllipmat ba U Nongpynim ka pyrthei “la pynlong ka pop na ka bynta jong ngi” hynrei “khelm ka pop”.
U Khun U Blei U la wan sha kane ka pyrthei ban long shi bynta bad ngi ki briew. Namar ba U long Uba khlem pop bad Uba ieit ïa ka hok, kam shym la long kaba lah ba Un don hapoh ka bor jong ka jingtim ka pop. Namar kata, la donkam ïa U ban shah buh hapoh ka jingtim kaba ka pop ka la ring mraw ïa ka pyrthei.
“U Khrist U la siewspah ïa ngi na ka jingtim ka hukum, da kaba la pynlong ïa U ka jingtim na ka bynta jong ngi: namar la thoh: Long ba la tim ïa uwei uwei baroh uba sdien ha u dieng.” (Galatia 3:13)
Kane ka dkhot ka pynthikna ym tang ba ïa U Khrist la shah tim ne ba ïa U la shah buh hapoh ka jingtim, hynrei ka ïathuh ruh ha ngi ba kane ka la jia mynba la sah nar phna ïa U. Ka “jingtim” ka mut ïa ki jingtim ba la kren da ki briew kiba la ishih eh ïa U ha kato ka khyllipmat. Kam kdew ruh ïa ka kam jong ki nongshun jong U ban rai bishar ba Un ïap da kaba shah sah ha diengphna. Ban tip shisha mano ba tim, ngi donkam ban leit sha ka dkhot na kaba U Paul u la sot ïa ka ha ka shithi jong u sha ki nong Galatia.
“Te lada u briew u leh ïa ka pop kaba dei ban ïap, bad ba me pynïap ïa u, bad ba me phasi ruh ïa u ha u dieng: kan ym sah ka met jong u ha u dieng baroh shimiet, hynrei la kumno kumno men tep ïa u ha kata ka sngi; namar ka jingtim U Blei ka don halor uta ba la phasi; ba yn ym pyntngit ïa ka ri jong me ïa kaba U Trai Uba U Blei jong me U la ai ha me kum ka jingïohpateng.” (Deuteronomi 21:22,23)
Te, dei U Blei ba la leh ïa ka kam bana tim! Na baroh ki briew, U Blei U la tim ïa la U Khun. Da kaba pynïakhad ïa lade na la U Khun, U Khun U la don hapoh ka jingtim ka pop, kaba khraw eh na ka ka long ka jingïap.
Kum ba la pynpaw ha “Ka Jinglong Bashisha Jong Ka Pop”, shisien hi ba u briew um don shuh hapoh ka ka mon U Blei, u kloi ban leh ïa ki kam bymman kiba pynmih ïa ki soh basniew. Ïa kane ruh la khmih lynti na U Khrist naba ma U ruh U long u briew. Pynban, U Khrist U la weng ïa ka jingtim da kaba ïai long Uba bha bad da kaba U la lah ban jied ïa ka jingbha shabar U Blei. U dei u briew Uba nyngkong bad Uba khadduh eh Uba la lah ban leh ïa kane ka kam, khlem kano kano ka jingkyrshan bakhaliñ bor na bneng.
Da kaba ïainah ha kane ka jingshisha, nga sngew ba ka long kaba donkam ban pynpaw ïa ka jingshisha ba, sa shisien pat ka jinghikai jong ka Lai-ha-Uwei ka long kaba duna halor ka jingshai
jong kane ka jingshisha naba lada U Jisu U long hi ma U Uta U Blei, te kumno keiñ ba U Blei Un pynïakhald ïa lade na lade hi? Bad lada U Khrist U long hi ma U Uta U Blei, kumba ka jinghikai Lai-ha-Uwei ka ong, te U U long ruh Uba don bor tam halor kiei kiei baroh bad ha man la ki por. Lada ka long kumta, te ka Lai-ha-Uwei ka pynpaw ba ka jingïakhun jong U Khrist halor ka diengphna ka long tang ka puriskam – kaei kaei kabym bitdor ïoh ïa ka por bad ka daw ban puson halor jong ka.
Na ka bynta ki briew baroh, U Adam U la pynïakhlad ïa lade na U Blei lyngba ka jingjied jong u hi. Ha kajuh ka rukom, lyngba ka jingjop jong Uwei pat U Briew, la pynïoh biang ïa ka jaitbynriew ïa ka burom kaba mynshuwa ha U Jisu Khrist. Kumba U Paul u la ong:
“Kumta kat kumba da kawei ka jingryngkang kata ka jingkut bishar ka la wan hap ha ki bynriew baroh ïa kaban pynrem; kumta ruh da kawei ka jingleh hok, kata ka jingaiei ka la jia ha ki bynriew baroh, sha ka jingpynksan bad ka jingim ïa baroh.” (Rom 5:18)
Ka dei na kane ka daw, namarkata, ba U Khrist U la hap ban wan ha ka dur jong ka doh bapop bad hadien ba la pynlong pop ïa U, U la pynrem Ïa ka ha kane ka doh, khnang ba lyngba ka jingjop ka jong U, “yn pynlong ïa ngi ka hok U Blei ha U.” (2 Korinth 5:21)
Sa shisien pat, ka jingjia ha u lum Kalbari kaba la urlong ar hajar snem mynshuwa ka long kaba pynthikna da lade ïa lade hi ba ka pop kam long tang ki kam babakla hynrei ka long ka jinglong kaba ïakhald na U Blei. Ka jingim bajop jong U Khrist ka long kaei kaei kaba ki nongpop ki donkam ban jop ïa ki kam bapop jong ki. Kane ka la nang ai jingmut shuh shuh ïa ka jingmut jong ki kyntien U Khrist haba U ong ba dei tang ma U marwei Uba long ka lynti sha U Kpa.
******