Phi te phi ong ba Nga Long Uei?

Lada Uwei U Blei jong ki Khristan dei U Blei U Kpa (1 Korinth 8:6), te U Jisu u dei uei pat? Baroh ki Khristan ki tip ba U Jisu u long U Nongpynim; ki tip ba u long ka lynti, ka jingshisha bad ka jingim de. Bad ki tip bad ki la ju ïohsngew ruh ba U Jisu u long “U Khun U Blei.” Wat kiwei ruh kiba long na kiwei pat ki jait ñiam ki la ju bna ïa kine kiei kiei, khlem da kheiñ ïa ka jingpdiang bad jingkyntait jong ki. Hynrei kaba sngewsih ka long ba bun ki briew ki ïoh ïa ka jingtip kaba tang na sla, ka jingtip kaba tang ha ka khlieh te ym ha ka dohnud.

Ngi shem ruh ba ki la don ki jingsngewthuh babkla shaphang U Jisu, mynba U dang don ha kane ka pyrthei. Bad lehse, khnang ban long kum ka mat ban wanrah ha khamt jong ngi ha kine ki sngi, U Jisu U la shim ïa ka lad ban kylli hi da lade ïa ki synran kaei kaba ki la ïohsngew ba kiwei ki briew ki ïa ong ne pyrkhat shaphang jong U. Ki la jubab ba ki la don kiba ong ba U long U Elijah, kiwei pat ba U long U Jeremiah bad kumta ter ter. Hynrei ynda haba U la kylli ïa ki kaei kaba ki pat ki tip shaphang jong U, U Petros U la ong ba U Jisu U long U Khun U Blei baim.

Mathaios 16:13-17 "Haba U Jisu U la wan sha ki phang Kaisaraia Philipi, u la kylli ïa ki synran jong u, u da ong, Ki briew ki ong uei ïa nga, U Khun u briew? (14) Ki la ong te, Don kiba ong U Ïoannis u Nongpynbaptis, kiwei te, U Elias, bad kiwei pat, U Jeremiah lane uwei na ki nongïathuhlypa. (15) U la ong ha ki, phi te phi ong ba nga long uei? (16) U Simon Petros u la ïathuh bad u la ong, te, Me long U KHRIST U KHUN U BLEI BAIM. (17) U Jisu te u la ïathuh bad u la ong ha u, Suk ma me, Ko Simon u khun u Jonah, naba ka doh bad ka snam kam shym la pyni ïa kata ha me, hynrei U Kpa jong nga uba ha bneng."

Katkum U Jisu, U ong ba “ka doh bad ka snam” kam shym la pynpaw ha U Petros ba U long U Khun U Blei hynrei da U Kpa Uba ha bneng. Haba U Jisu U ong kumne U thew ym tang ïa u briew hynrei sha ka jingstad bad jingbatai briew ruh. Ngim lah ban ithuh ïa U Jisu namar u briew hi un ym ithuh ïa U lymda dei na ka jingpynshai jong U Blei U Kpa (Math 11:27). Hato ka jubab jong U Petros ka long ruh ka jubab jong phi? Kano kano ka jubab kaba khampoh ban ïa ka jong U Petros ka pynpaw ba ngim ithuh ïa U Jisu kumba U kwah ïa ngi ban ithuh. Ma phi pat kiba ngeit ba U Jisu U long “U Khun U Blei” hato phi ïoh ïa ka jingpynshai na U Blei baim? Nangno nangno ba phi ïoh jingtip shaphang U Jisu hato phi sngewskhem ba ka dei ka jingpynshai jong U Blei U Kpa? Hato ka long katkum na ka Baibl? Ka daw ba nga kylli ïa kine ki jingkylli ka long ba ha kiba bun ki Khristan, kumba nga ïohi, ki kyntien “U Khun U Blei” ki long tang ‘ka kyrteng’ hynrei ym ‘ka jingshisha’. Ka jingong jong ki ba U Khrist U long U Khun U Blei ka la dei eh, hynrei ka jingsngewthuh jong ki halor kane ka bynta ka dang sah hi ha ka jingbakla.

Ka Baibl ka long ka jingpynshai jong U Kpa. Ïa kane ngi pule ha Salm 119:105 bad 2 Timothi 3:16. Ka jubab jong U Petros ruh ka dei ka jingpynshai na U Kpa Uba ha bneng. Te ka Baibl ka hikai kumno halor kane ka phang? Ïa ngin ïa peit; bad ngin sdang da kaba kylli da kane ka jingkylli: Ïano de la khot “Khun jong U Blei” ha ka jingthoh bakhuid?

Loukas 3:38 "U Khun U Enos, u khun U Seth, u Khun U Adam, uba U Khun U Blei."

1 Ïoannis 3:1 "Ha khmih phi kaba kumno ka jingieit uta u Kpa u la ai ha ngi ba la khot ïa ngi ki khun U Blei, bad kumta ngi long."

U Adam u long u khun U Blei da kaba la shu thaw (by creation) (Jenesis 5:1); ki angel ruh kumjuh. (Job 38.7) Ki nongpop ba la ïoh jingmap ki long ki khun U Blei da kaba shu ting (by adoption) (Rom. 8:15). Kumno pat shaphang U Khrist? Ha kano ka rukom u long U Khun U Blei? Ka jubab ïa kane ka jingkylli hapdeng ki Khristan ka long kaba bun. Don kiba ong ba ïa U Jisu la shu thaw. Don pat kiba ong ba U long U Khun tang ha ka kyrteng lane U shu shim ïa ka bynta kum U Khun. Don pat kiba ong ba U long Kpa bad Khun ha kajuh kapor bad kumta ter ter. Kano na kine kaba ïahap bad ka Baibl? Hato kine ki jingbatai jong ki ne ka jingsngewthuh jong ki ka ïahap bad ka Baibl? Ngi lah ban shem ïa ka jingjubab ha ka dkhot kaba pawnam tam ha ka Baibl, bad kata ka long, Ïoannis 3:16.

Ioannis 3:16 "Naba U Blei u la ieit katta katta ïa ka pyrthei katba u la aiti noh ïa la U Khun ba la kha marwei ba uei uei uba ngeit ha u, un ym jot shuh hynrei un ïoh ka jingim bymjukut."

U Jisu U dei “U Khun ba la kha marwei”. Um dei U Khun da kaba la shu thaw kumba long u Adam; lymne U Khun Uba la shu ting, kumba long ma ngi, hynrei U long U Khun ba la kha (by birth). U Jisu Um dei U Blei U Kpa bad U Khun U Blei ha ka juh ka por. Lada ngi ngeit kumta, ngi pynlong ïa U Blei Uba lamler, Uba lamler ïa ngi ba U don la U Khun ban aiti na ka bynta jong ngi hynrei Um don shisha. Kane ka dkhot ruh kam dei ka pharshi, lym kumta ka jingieit U Blei ruh ka long tang ka pharshi. Bad sa kawei de, katkum na ka dkhot, ka long shai bha ba U Blei U la don lypa ïa U Khun ha shwa ba Un lah ban phah ïa U sha kane ka pyrthei. U Jisu Um shym la ak ne shim ïa ka bynta kum U Khun hynrei U long U Khun jong U Kpa ha “ka jingshisha” (2 Ioan 1:3). Ïa U Jisu ‘la kha’ na U Blei. Ha kiwei pat ki kyntien, ngi lah ban ong ba ‘u mihnoh’ na U Blei. U Blei u la pynmih ne pynkha ïa la U Khun na lade hi, kumba ngi ngi mih na ki kmie ki kpa. Ka dei ha kane ka rukom keiñ ba U Jisu U long U Khun jong U Blei ha ka jingshisha.

Mynba U Jisu U long ha ka doh, hato U hikai ba U la mih na U Kpa?

Ïoannis 8:42 "U Jisu u la ïathuh ha ki. Lada U Blei u la long U Kpa jong phi; phin da la ieit ïa nga, namar na U Blei nga la mih noh bad nga la wan, hynrei la phah ma u ïa nga." (pule Ioan 16:27 ruh).

Ka kyntien “mih noh” ha kane ka dkhot kam kdew satia sha kata ka jingmih noh U Khrist na bneng ban wan shane sha pyrthei hynrei ka kdew sha kata ka jingmih noh kumba mih noh u mynsiem bymkhuid na uto u briew uba shong ksuid (Pule Loukas 8:27-33). Bad haba kren shaphang ka jingmih noh jong U Khrist na U Blei, kane ka kdew sha kata ka jingkha ïa U na U Blei. Hooid, ngin ym lah ban sngewthuh kumno lane ha kano ka rukom ba U Blei U kha ïa U Khun, hynrei ka donkam ïa ngi ban ngeit namar ba U Jisu U kren ïa kaba shisha bad ïa kaba kongsan. Ka dei kane kaba pynlong ïa U Jisu Uba kynja-blei, Uba bitdor ban ïoh ïa ka jingmane (Ioan 10:33; Kolosai 2:9).

Kum ka jingpynskhem ïa ka Jinglong-Blei jong U Khrist, nga kwah ba phin pyrkhat ïa kane ka jingshisha jong ka jinghiar pateng da kane ka nuska: Kaei kaba pynlong ïa nga ban long u briew kam dei ka jingim jong nga kum u briew, hynrei ka dei ka jinglong-tynrai kaba hapoh jong nga, ka jinglong briew keiñ, bad ïa kane nga lah ban ïoh pateng tang lada ïa nga la kha na u briew. Ngan ym lah ban long u briew lada ïa nga la kha na u mrad. U kpa u pynmih ïa la u khun katkum ka jinglong-tynrai jong u, u mrad u pynmih ïa u mrad, u briew u pynmih ïa u briew. Ka Baibl ka don shibun ki nia bashai ban pyni ïa kane ka jingshisha. U Blei U la thawdur ba kan long kumta, kum ka jinghikai ïa ka jingïadei jong U bad U Khun baieit jong U. Kumjuh ruh ka long bad U Blei, U Blei U pynmih ïa la U Khun Uba don ïa ka jinglong-Blei kum ma U hi. Ki kam bad ka jingim jong U Jisu ha kane ka pyrthei ki phla shai ba U long U Blei ha ka doh, hynrei Um kylla long U Blei tad haduh ka por ba U leh ïa ka kam baphylla. U leh ïa ka kambah baphylla namar ba U don ïa ka jinglong-Blei. Bad kata ka kambah baphylla ka dei ba U jop ïa ka pop ha ka doh pop. U Jisu U long U Blei namar ba U mih na U Blei, bad namar ba U Kpa jong U U long U Blei Uba shisha bad tang ma U hi.

Ka jinglong jong U Jisu kum U Khun U Blei ha kane ka rukom ka pynlong ruh ïa U ban long marryngkat bad U Kpa ha baroh ki liang, lait noh ha ka kyrdan bad ka rta. Kum ka nuksa, i Pa jong nga i kham khraw ïa nga namar i long shuwa ban ïa nga, hynrei watla nga long uba khampoh ban ïa i ha ka kyrdan bad ha ka rta, ka jinglong-briew jong nga ka long kaba ïaryngkat bad i Pa jong nga. Ngam long u briew uba khampoh, uba don ïa ka jinglong-briew tang 70% na ka jinglong-briew kaba 100% jong i Pa. Kane ka ïapyrshah ïa ka aiñ tynrai. Da kane ka nuksa, to pynïasoh hi ïa kane ka jingshisha bad ka jingïadei hapdeng U Blei bad U Khun jong U. U Jisu u ong, “Uta U Kpa u long uba kham khraw ïa nga.” Ioannis 14:28. Bad u apostol Paul pat u ong, ba U Jisu U “long marryngkat bad U Blei.” Philipi 2:6.

Te jia aïu pat ïa kata ka jinglong-Blei jong U hadein ka jingwan long briew? Hato ka kylla? Hato ka kham duna noh namar kane? Ka jinglong-Blei ka jong U Khrist kam shym la duna ha kano kano ka liang watla U la kylla long U briew. Wat hapdeng ka jinglong briew ruh, ka jinglong Blei ka neh sah katjuh ha U bad U ïai long hi U Khun ba la kha mawei na U bad jong U Blei.

Ioannis 1:14 "Uta U Ktien te u la kynja doh, bad u la shong sah hapdeng jong ngi; bad ngi la ïoh khmih shaiñ ïa ka burom jong u, ka burom kaba da kat ka jong uba la kha marwei na U Kpa, ba la dap da ka jingaiei bad ka jingshisha."

U Ktien Uba la kynja doh dei U Khrist. Uba la kha marwei na U Kpa, U la kylla long briew. U Khun U Blei U kylla long U Khun u briew. Bad haba U kylla long U Khun briew, kam mut pat ba Um dei shuh U Khun U Blei. Naduh kane ka por U Jisu U ïoh ïa ka kyrdan kum U Khun U Blei ha ka rukom kaba thymmai, naba U la long khun-Blei bad khun-briew ha kajuh ka por. Ka jinglong-Blei kaba pura bad ka jinglong-briew kaba pura ka don lang ha U. Ki jinglong-tynrai baroh ar ki ïa milai lang ha ka rukom kaba maïan bha. Ngim lah ban len ba U long U parabriew kum ma nga ma phi, bad ha ka juh ka por U kynja-blei kum U Blei U Kpa. Hynrei kaei kaba pynlong ïa U “U Baphylla”, Uba kyrpang bad Uba khyllah, ba U lah ban long U Nongpynim, U Nongpyntngen, U Nongïasaid bad U Ksiang jong ngi ka dei namar ka kyrdan bad ka jinglong-tynrai jong u kum ‘U Khun jong U Blei baim’. U apostol Ïoannis, um thew ïa U Jisu tang kum U briew lane Uba khampoh ïa ki angel, watla Um len ïa kane ka jingshisha, hynrei u kyntiew ïa U Jisu kham halor ban ïa u briew. U batai shai ba ki synran baroh ki la ïohi ïa ka burom kaba lah ban shem tang ha U Khun jong U Blei U Kpa. Kaei kaba u apostol u mut ban ong ka long, ba ka burom jong U Khun U Blei ym lah ban shem hano hano hynrei tang ha U Khun ba la kha marwei jong U Blei. Hangne U Ïoannis u baieit u la pynpaw ïa kata ka jingkmen jong u, ba ki symbai jong u Abraham ki la lah ban pynshisha sha ki briew ba ki la ïohi ïa Uta Uba ki la ap khmih lynti la slem bah, ban “pynim ïa ki na ki pop jong ki.” Math 1:21.

Hato phin pdiang ïa U kum U Khun jong U Blei Baim? Hato phi la ju khot sngewbha ïa U ban wan shong ha dohnud jong phi? Hato phi ngeit ba lada phi don ïa U phi la don ïa ka jingim bymjukut? Nga kyrpad ïa phi, shim ïa ka ktien U Blei kumba ka long, naba ka don ka bor ha ka lada phi tang shu ngeit. Oh, hep baieit, lada phi la tip ba U long Uei bad nangno u la wan bad haduh katno U la len ïalade ban pynithuh ïa U Blei ha phi ba U long ka jingieit, phin jin da la beh ban ithuh ïa U, bad ban len ïa kiei kiei baroh ban ithuh ïa U, Uba long Uba la kyrkhu sha ki bymjukut ki bymjukut. Amen.

1 Ïoannis 5:10,11 "Uta uba ngeit ha uta U Khun U Blei, u don kata ka jingphla halade hi; uta u bym ngeit ïa U Blei, u pynlong ïa u uba lamler, naba um shym la ngeit ha kata ka jingphla ïa kaba U Blei u la phla shaphang uta u Khun jong u. Te kane ka long ka jingphla ba U Blei u ai ha ngi ïa ka jingim bymjukut, bad kane ka jingim ka long ha U Khun jong U."

*******