Phet Rieh Na U Blei ne Ha U Blei?

Ki nongpynïaid ha ka jingïaseng kaba nga la ju ïasyllok ki la buh prokram ïa nga ba ngan kren ha ka 24 tarik, U bnai Risaw, 2017. Hynrei ha kaba sdang jong kane kajuh hi ka taïew nga la phone ïa iwei i tymmen basan ban kyrpad ïa i ban shim noh ma i ha ka jaka jong nga ha ka jingïaseng ïathuhkahana kaba la buh ban long ha kata ka sngi. Hynrei ha ka 5 tarik u bnai Naiwieng, 2017, nga la ïohsngew pat ïa ka ktien jong U Blei kaba la kren ha nga, “Balei ba me phet reih na Nga?” Dei halor kane ka jingkylli ba nga kwah ban ïasam bad phi lyngba kane ka artikl.

Ka Daw Ba Ngi Rieh Na U Blei

“Balei ngi phet rieh na U Blei?” Nga ngeit ba kane ka dei ban long ka jingkylli jong ngi baroh. Ka long kaba sngewtynnad ba ka Baibl ka ai ïa ngi ïa ka jubab. Ïa ngin ïapeit ïa artylli ki dkhot ban lap ïa ka daw tynrai jong kane ka jinglong.

Jenesis 3:8-10 “Te ki la ïohsngew ïa ka jingsawa U Trai uba U Blei ba u da wan ïaid ha ka kper ha ka jingpyngngad ka sngi: te U Adam bad ka tnga jong u ki la ïaburieh ïa lade na khmat U Trai uba U Blei hapdeng ki dieng jong kata ka kper. (9) Te U Trai uba U Blei u la khot ïa U Adam, bad u da ong ha u, Me don shaei? (10) U te u la ong, Nga la ïohsngew ïa ka jingsawa jong me ha ka kper, nga te nga la sheptieng, naba nga la lyngkhuid; bad nga la burieh ïa lade.”

Jingpynpaw 6:15 “Te kita ki syiem jong kata ka khyndew, bad kita kiba khraw batri, bad kita ki rangbah shihajar, bad kita kiba riewspah, bad kita kiba khlaiñ, bad u mraw baroh bad uba laitluid baroh, ki la burieh ïa lade ha ki krem bad hapdeng ki mawsiang jong ki lum bah.”

Kitei ki dkhot na ka ktien U Blei ki pyni ba ka daw tynrai jong ka jingphet rieh ki briew na U Blei ka long ka pop. Ka pop ka pynïakhlad ïa kata ka jingïadei bajantam eh hapdeng ki briew bad la U Nongthaw. Ka pop ka pynthohbria ïa ka jingim jong ngi ki briew; bad ka pop ka pynlong ïa U Trai Jisu Khrist, Uba khlem pop, ban ïap namar ki pop jong ngi. Ka pop ka pynlong ruh ïa ngi ban duh ïa kata ka jingsuk bakynja mynsiem bad ka jingmih na ka pop ka long kaba bun.

Ka Jingphai Sha U Blei

Haba ngi la leh ne hap ha ka pop, hato ngi lah pat ne em ban rieh na la u jong U Nongthaw? Ka jubab ka long, em, ngim lah namar U Blei U don ha man la ki jaka bad U tip lut ïa kiei kiei baroh.

Ki Salm 139:7-12 “Shano ngan leit na u mynsiem jong me? lane shano ngan phet rieh na khmat jong me? (8) Lada ngan kiew shabneng, me don hangta: lada ngan siang ïa ka jingthiah ha ñiamra, ha khmih, me don hangta. (9) Lada ngan shim ïa ki thapniang mynstep, bad ngan shong ha kiba kut ki duriaw; (10) wat hangta ka kti jong me kan ïalam ïa nga, bad ka kti kamon jong me kan bat ïa nga. (11) Lada nga ong shisha ka jingdum ka tap lup ïa nga, te ka miet kan long jingshai baroh sawdong ïa nga; (12) ka jingdum hi kam burieh na me, hynrei ka miet ka tyngshaiñ kum mynsngi: ka jingdum bad ka jingshai ki ïalong kumjuh ïa me.”

Te haba ngi la leh pop, hato ka dei ïa ngi ban phet rieh kum U Adam bad Ka Im? Hato ka dei ïa ngi ban ong ïa ki lum bah bad ki mawsiang ban hap halor jong ngi? Kaei ka kamram jong ngi ban leh? Ka kamram jong ngi ka dei ban phla ïa ki pop naba U Blei U long Uba kloi ban map ïa ngi.

1 Ïoannis 1:9 “Lada ngi phla ïa ki pop jong ngi, u long uba ïaineh bad uba hok, ban map noh ïa kita ki pop jong ngi bad ban pynkhuid ïa ngi na kabym hok baroh.”

Hooid, shisien ba ngi la leh pop, ka kamram jong ngi ka dei ban ngin pynrit ïa lade ha khmat jong U Blei ba ngin phla bad pan map ïa kita ki pop ki sang jong ngi bad ban sait khuid ïa ngi da ka snam ba la phlei ha Kalbari.

Ka Pop Bymlah Map

Hynrei ka don sa kawei ka bynta kaba ïadei bad kane, bad kata ka long ka pop pyrshah ïa U Mynsiem Bakhuid, ne kumba ngi ju ong ruh, ka jingkren beiñ ïa U Mynsiem Bakhuid. Ïa kane ngi shem ha Mathaios 12:32.

Mathaios 12:32 “Bad uno uno ruh uab kren beiñ ïa U Khun u briew, ïa uta lah ban map: hynrei uno uno ruh uba kren beiñ ïa U Mynsiem Bakhuid, ïa u yn ym map, ha kane ka pyrthei, lymne ha kata kaban sa wan.”

Ha ka jingïashem bad jingïakynduh jong nga, nga ngeit ba U Blei U ai ha ngi baroh ïa U Mynsiem jong U ban pyni ïa ngi kaei kaba dei bad kaei kaba lait, kaei ka hok bad kaei ka pop. Katba ngi dang kohnguh ïa ki jingkyntu kynpham jong U, U ïai shong ha ngi. Hynrei ka dei ka jingbteng jong ngi ban ïai kyntait ïa ka jingkren bad jingpasiaw, bad ka jingpynkynduh jong U Mynsiem ïa ka pop bad ka hok ba pynlong ïa U Blei ban weng noh ïa U Mynsiem jong U na ngi. Shisien ba kane ka jia, kan pynlong ïa u briew ban don ïa ka dohnud maw kaba kum jong U Pharaoh. Kumba U Pharaoh u leh pyrshah ïa U Blei, kumjuh ruh kan long ïa ki briew kiba kyntait ïa ka jingsneng jingkhraw jong U Mynsiem jong U. Dei kane keiñ ba U Jisu U ong ba ka long ka pop bym lah map shuh ha kane ka pyrthei ne ka pyrthei kaban sa wan.

Nga kwah ban ïasam ruh, ha kaba ïadei bad kane, ïa ka jingthoh jong kawei ka shakri jong U Trai, Ka Ellen G. Whtie, na ka kot jong ka kaba kyrteng, “Ka Jingthrang Ki Arta” ne, “The Desire of Ages”, ha ka ktien phareng.

“Kito kiba kren beiñ ïa U Jisu hi, khlem da tip ïa ka jinglong bakynja blei jong U, ïa kito lah ban map; namar lyngba U Mynsiem Bakhuid lehse yn wallam ïa ki sha ka jingïohi ïa ka jingbakla jong ki bad kin kylla kaba mut. Kano kano ka pop, lada ka mynsiem ka kylla kaba mut bad ka ngeit, ïa kata ka pop bad ka jingrem la sait noh ha ka snam jong U Khrist; hynrei uta uba kyntait noh ïa ka kam jong U Mynsiem Bakhuid U buh ïa lade ha kaba ka jingkylla kaba mut bad ka jingngeit kim lah ban wan sha U. Dei da U Munsiem ba U Blei U trei ha ka dohnud; haba ki briew ki kyntait mon sngewbha ïa U Mynsiem, bad ki pynbna ba U dei na u Soitan, ki ot noh ïa kata ka lad da kaba U Blei U lah ban ïakren bad ki. Haba ki kyntait khadduh-ïawai ïa U Mynsiem, ym don ei-ei shuh ba U Blei U lah na ka bynta ka mynsiem.” (Ka Jingthrang Jong Ki Arta, Lynnong 33, sla 414.)

“Ym dei U Blei Uba pynmatlah ïa ki khmat jong ki briew lane Uba pyneh ïa ki dohnud jong ki. U phah ïa ki ka jingshai ban pynbeit ïa ki jingbakla jong ki, bad ban ïalam ïa ki ha ki lynti kiba lait na ki jingma; dei da kaba kyntait ïa kane ka jingshai ba ïa ki khmat la pynmatlah bad ïa ka dohnud la pyneh. Bunsien kane ka rukom ka trei suki-suki, bad la jan man ka por khlem da ïohi bad ithuh shai. Ka jingshisha ka wan sha ka mynsiem lyngba ka ktien jong U Blei, lyngba ki shakri jong U, lane beit da ka jingtrei U Mynsiem; hynrei haba ïa kawei ka kjat jingshai la ñiewbeiñ, ka don ka jingïap katto katne ka bor sngewthuh, bad ka jingpynpaw kaba ar ïa ka jingshai ka la nang kylla tlot shuh ha ka jingsngewthuh. Kumta ka jingdum ka nang jur, haduh ba kan da kylla sha ka miet ngaiñ ha ka mynsiem.” (Ka Jingthrang Jong Ki Arta, Lynnong 33, sla 415.)

Ka Kular Haba Don Bad U Blei

Te haba ngi phet rieh ha U Blei, ka jingkular aïu kaba ka ktien jong U ka don ban ai? To ngin ïa peit ïa ka jingthoh ha Salm 91.

Salm 91 “Uta uba shong ha ka jaka barieh jong U Bahakhlieh tam eh, un ïoh ïaineh hapoh ka jingkah jong U Badonbor baroh. Ngan ong shaphang U Trai, U long ka jaka rieh jong nga bad ka kut jong nga; U Blei jong nga, ha uba nga shaniah. Naba un pyllait ïa me na ka shangkhawiah jong u nongriam, bad na ka jingïapkhlam bapynsniew. Un tap ïa me da la ki sner, bad hapoh ki thapniang jong u men ïoh rieh ïa lade: ka jingshisha jong u ka long ka stieh bad ka tieh bah. Men ym sheptieng na ka jingtriem mynmiet, lymne na u khnam ba her mynsngi; na ka jingïapkhlam ba ïaid ha kaba dum, lymne na ka jingpynjot kaba pynjot mynsngi. Ha syndah jong me shihajar kin kyllon, bad shiphew hajar ha ka kti kamon jong me; hynrei kan ym wan hajan jong me. Tang da la ki khmat men khmih, bad men ïohi ïa ka bainong jong ki bymman. Naba me, Ah Trai, me long ka jakarieh jong nga! me la pynlong ïa U Bahakhlieh tam eh ka jaka shong jong me; kan ym jia ei ei kaba sniew ïa me, lymne kano kano ka jingïapthem kan ym wan hajan ka ïingjaiñ jong me. Naba un hukum ïa la ki angel shaphang jong me, ban sumar ïa me ha ki lynti jong me baroh. Kin rah ïa me ha la ki kti, ba ïoh men jynthut la ka kjat ha u maw. Men ïuh halor u sing bad u seiñpuh: ïa u sing samla bad ïa u bseiñ men ïuh roit hapoh slajat. Namarba u la buh ïa la ka jingieit ha nga, namarkata ngan pynim ïa u: ngan kyntiew shajrong ïa u, namarba u la ithuh ïa ka kyrteng jong nga. Un khot kyrpad ïa nga, nga ruh ngan phai ktien ïa u; ha ka jynjar ngan long lem bad u: ngan pyllait ïa u, bad ngan pyndonburom ïa u. Ngan pynhun ïa u da kaba slem ka rta, bad ngan pyni ha u ïa la ka jingpynim.”

Lyngba kine ki dkhot, ngi ïohi shai ïa ka jingkular ka jong U Blei ïa kito kiba phet rieh hapoh ka jingda jingri jong U. Nga ngeit skhem ba ki kyntien jong kitei ki dkhot haneng ki long kiba suk ban kem bad ban sngewthuh, bad kam da donkam ïa nga ban ong ei ei shuh halor jong ki.

U Mawsiang na Mynhyndai

Hynrei nga shu kwah ban pynkut da kawei ka jingïathuhkhana shaphang uwei u nongïalap uba im ha ka spah snem ba khadphra. Ka kyrteng jong u ka long, U Augustus Toplady. Katba U Agustus u dang ïaid kai lyngba ki rud nong jong ka ri Bilat, kyndit kyndit ka wan beh ka erïong ha kata ka jaka. U la ïohi ïa uwei u mawsiang uba don ka jaka rieh ha kaba u la leit ban rieh haduh ban da kut kata ka erïong. Katba u dang rieh ha uta u mawsiang, u la puson ïa ka jingïadei ba kata ka jaka rieh jong u ka don bad ka jingïarap jong U Blei haba ka erïong erngit ka jingim ka beh. Um shym la don ka kot ban thoh hynrei u ïoh ïa ka kot khalai ha ka madan jong kata ka krem bad u sdang ban thoh ïa ki kyntien jong ka jingrwai basngewtynnad tam, “Ko Mawsiang Na Mynhyndai.”

Kane ka jingïathuhkhana ka la jia ha u snem 1775 bad kane ka jingrwai ka dang ïai long ka bor ïa shibun ki Khristan haduh kane ka juk mynta.

“Ko Mawsiang na mynhyndai,

Ba ngan reih ha Me to ai;

Ai ka um bad ka snam de,

Ba la tuid na krung jong Me;

Ïa ka pop ban ïoh pynkhuid,

Sait ïa nga ba ngan long khuid.”

Pyrtkhat ïa ki jingïaleh bad ki jingeh ha ka jingim jong phi. Hato phi don jaka rieh? Hato phi donkam ïano re ïano ban ïada ïa phi na ki jingïaleh ba man la ka sngi ha ka jingim jong phi? Hato phi donkam ïa ka jingkular ba ïa ki pop jong phi la map? Kumba U Augustus Toplady u la ïashem, mangi ruh ngin shem ïa ka jaka rieh bad ka kular na U Blei.

Wad ïa U Blei; ai ba Un long ka jaka rieh jong phi. Long jan sha U Mawsiang na mynhyndai naba U long ka jaka rieh bashngaiñ tam eh ha ka jingim jong phi bad jong nga. Haba ka pyrthei sawdong ka kyllong U Blei U long U Mawsiang ha Uba phi lah ban ïeng. Amen.

*******